ŁAZY

Łazy - nadmorska miejscowość wczasowa, położona 7 km na wschód od Mielna i ok. 20 km od Koszalina, na wschodnim skraju jeziora Jamno i w pobliżu jeziora Bukowo.

Z badań archeologicznych wynika, że już około 4000 lat temu w Łazach istniała osada ludzka. Znaleziono tam siekierki kamienne i narzędzia z rogu.

Pierwsza wzmianka o Łazach w źródłach pisanych pochodzi z 1278 roku. Istniała tu niewielka przystań rybacka i karczma, której dochody należały do klasztoru Cystersek w Koszalinie. W starszym o dziesięć lat dokumencie mówi się o przystani nad jeziorem Bukowo, należącej do Łaz.

Nazwa wsi pochodzi od pojęcia „łaz” – co w języku pomorskim oznaczało wykarczowane lub wypalone tereny leśne, przeznaczone pod uprawę.

W średniowieczu Łazy miały duże znaczenie z uwagi na bliskość kanału łączącego jezioro Jamno z morzem. Stanowił on wówczas granicę między posiadłościami biskupstwa kamieńskiego a księstwem sławneńsko-słupskim. Po obu stronach kanału znajdowały się komory celne. Po wielkim sztormie na Bałtyku w 1690 roku Łazy podupadły. Morze przerwało wydmy i zasypało piskiem kanał, tworząc nowy bliżej Mielna – pomiędzy Unieściem a Czajczami.

W 1807 roku przez Łazy przemaszerował pułk Legionów Dąbrowskiego pod dowództwem pułkownika - księcia Antoniego Sułkowskiego, kierując się na Kołobrzeg, gdzie brał udział w oblężeniu miasta.

Przez długie lata Łazy były niewielką wioską rybacką. W okresie międzywojennym przyjeżdżali tutaj letnicy. Intensywny rozwój budownictwa rekreacyjnego jest datowany dopiero od 1959 roku. Wówczas powstało wiele ośrodków wczasowych – głównie zakładowych. Na początku lat dziewięćdziesiątych XX w. było ich kilkadziesiąt.

Obecnie widoczne jest duże ożywienie budownictwa rekreacyjnego w Łazach. Większość zakładowych ośrodków zmieniła właściciela. Nowi właściciele inwestują środki finansowe w remonty, przebudowę, rozbudowę i podniesienie standardu istniejących obiektów oraz budują nowe. W ostatnich latach znacząco poprawiono stan dróg dojazdowych, a drogę prowadzącą do Łaz z Koszalina przez Suchą Koszalińską przebudowano korzystając ze środków Unii Europejskiej.

W Łazach jest piękna, piaszczysta plaża, doskonały mikroklimat, a przede wszystkim spokój, który tak bardzo potrzebny jest do wypoczynku. Do Łaz przyjeżdżają rodziny z dziećmi aby w pełni skorzystać z pięknych plaż, aktywnego wypoczynku (rowery, spacery, ścieżki zdrowia) oraz skorzystać z wycieczek po ciekawej okolicy.

Kierując się drogą z Mielna na wschód dojedziemy do Łaz a dalej przez Suchą Koszalińską w stronę Darłowa lub Koszalina.

W Łazach kończy się droga prowadząca wzdłuż morza i dalej na wschód nie można już jechać.

Na mierzei, za Unieściem w stronę Łaz zaczynają się lasy sosnowe, ocalałe dzięki temu, że tereny te przez wiele lat należały do wojska. Dalej mija się Kanał Jamneński otoczony podmokłymi łąkami i rozległe jezioro Jamno. Kanał Jamneński i jezioro Jamno to istny raj dla wędkarzy. Przez kanał prowadzi mostek drogowy położony w odległości około 200 m. od brzegu morza. Ciekawostką jest to, że w niektórych okresach zasypywany jest przez materiał przemieszczany przez fale i prądy morskie. Wówczas można pokonać go „suchą stopą”.

Innymi atrakcjami są:

• kino, w którym można odrobić zaległości filmowe w trakcie letniego wypoczynku,
• liczne punkty małej gastronomii i przynajmniej kilka miejsc gdzie można potańczyć,
• dla amatorów nocnej rozrywki pobliskie Mielno, gdzie życie nocne w klubach, dyskotekach i na ulicy rozpoczyna się we wczesnych godzinach wieczornych, a kończy dosyć późno nad ranem,
• na początku sierpnia w Łazach odbywają się Mistrzostwa Polski w Windsurfingu – barwna i pełna emocji impreza.

Specyfiką terenów wypoczynkowych Łaz i okolic są trzy strefy różniące się między sobą walorami rekreacyjnymi:

• mierzeja (od strony jeziora Jamno) - w godzinach przedpołudniowych strefa jeziora jest cieplejsza. W ciągu dni słonecznych różnica temperatur w porównaniu z terenami sąsiednimi może wynosić 3 st. C.
• plaża nadmorska - jej zalety to: czystość, duża wilgotność i zawartość jodu w powietrzu.
• tereny leśne - oprócz walorów estetycznych, cenną zaletą tych terenów jest występowanie nadmorskiego boru, który ma znakomite znaczenie terapeutyczne: olejki eteryczne działają leczniczo na drogi oddechowe, uspokajają, obniżają ciśnienie krwi. Nadmorski las kumuluje aerozole, zmienia prędkość kierunki wiatru, utrzymuje równowagę termiczną. Ma to szczególne znaczenie w okresie letnim kiedy pojawiają się ochładzające wiatry znad morza.

Bałtyk

Dno Bałtyku – w okolicach Mielna i Łaz kilkudziesięciometrowa strefa od brzegu ma głębokość do 3 metrów. Jest to jednak pas o wyjątkowo zmiennej głębokości. Widać to wyraźnie z brzegu podczas intensywnego falowania, gdyż masy wodne fal zawierają w sobie ogromne ilości osadów dna. Jest to efekt rozmywania dna przez fale.

W odległości około 400 metrów od brzegu głębokość morza wynosi 6 metrów. Natomiast w odległości około 800 metrów od brzegu – 10 metrów. Dalej dno morskie opada łagodniej, a głębokość 12 metrów występuje w odległości 1,7 do 2,3 km od brzegu.

Prądy i fale morskie - prądy występujące w strefie brzegowej morza związane są ściśle z wiatrami, które powodują falowanie jego powierzchni. Podczas tego falowania powstają dwa rodzaje prądów: skierowane wzdłuż brzegu oraz prostopadłe do brzegu. Prądy te mają małe prędkości (zazwyczaj poniżej 1 m/sek.). Rezultatem oddziaływania tych prądów jest przemieszczanie osadów wzdłuż brzegu oraz intensywne i głębokie erodowanie dna w postaci rynien.

Temperatura i zasolenie - średnia roczna temperatura wody w morzu wynosi około 9 st. C. Najniższa temperatura wody przypada na miesiące: luty, styczeń i marzec. Najwyższa przypada na: lipiec, sierpień i wrzesień. Średnia wartość zasolenia Bałtyku w okolicach Łaz wynosi około 0,74 %. Jest to około pięć razy mniej niż wynosi zasolenie wód oceanicznych.

Nieregularnym jest zjawisko zlodzenia morza zimą. Bałtyk w okolicach Łaz i Mielna charakteryzuje się raczej krótkim okresem zlodzenia. W okresie surowych zim zlodzenie sięga kilku kilometrów w stronę otwartego morza.

Jezioro Jamno

Zlewnia jeziora mieści się w granicach hydrograficznych Przymorza. Jej powierzchnia wynosi około 503 km kw. Największymi rzekami zlewni Jamna są: Unieść, Dzierżęcinka i Strzeżenia.

Jamno jest jeziorem przymorskim, które powstało w wyniku zamknięcia zatoki morskiej przez mierzeję. Obecnie Jamno oddziela od Bałtyku mierzeja o szerokości 350 do 700 m. Na powierzchni mierzei występują piaski plażowe, wydmowe oraz aluwia. Maksymalna wysokość wydm dochodzi do 8,4 m n.p.m. Wydmy są porośnięte roślinnością i stanowią swego rodzaju osłonę przed wiatrami.

Dno pierwotne jeziora pokryte jest osadami. Powierzchnia jeziora Jamno wynosi 2231,5 ha. Jest zatem ósmym jeziorem w Polsce pod względem wielkości powierzchni lustra wody. Przy średnim poziomie wody znajdującym się jedynie na wysokości 0,1 m n.p.m. i przy głębokości maksymalnej 3,9 m., dno jeziora stanowi kryptodepresję, tzn. leży maksymalnie 3,8 m poniżej poziomu morza. Długość linii brzegowej Jamna wynosi 28,3 km.

Jamno jest wyjątkowo płytkim jeziorem i przez to pozbawione jest uwarstwienia termicznego, które charakterystyczne jest dla jezior głębokich. Średnia temperatura roczna wód Jamna wynosi około 9 st. C.

Zaobserwowana absolutna wartość stanu maksymalnego wody wynosiła 640 cm zaś minimalna 462 cm. Zatem amplituda wynosi aż 178 cm. Jest to wartość wyjątkowo duża i spośród ponad 100 jezior w Polsce, na których prowadzone są obserwacje, Jamno zajmuje czwartą pozycję.

W 2018 roku plaża w Łazach została uhonorowana Błękitną Flagą. Jest to symbol programu organizacji pozarządowej - Fundacji na rzecz Edukacji Ekologicznej z siedzibą w Danii, który świadczy o spełnieniu dyrektywy Rady Europejskiej dotyczącej jakości wody w kąpielisku.